Reisverslag / wijnreis Friuli – Piemonte (juni 2005)

Mooie witte wijnen in Friuli en stevige wijnen in Piemonte.


Isola della Conna
Ga naar ______________ Reisverslagen Italië _____________ __________ Reisverslagen Frankrijk __________
Vorige pagina
Home
Sitemap
Wijnen
Wijncursussen
Piemonte (algemeen)
2001 (Toscane)
2002 (Veneto en Piemonte)
2003 (Veneto / Venetië)
2004 (Toscane en Piemonte)
2005 (Friuli en Piemonte)
2007 (Marche en Piemonte)
2008 (Piemonte)
2009 (Umbria, Piemonte)
2010 (Liguria, Piemonte, Emília Romagna)
2012 (Provence, Liguria, Piemonte)
2013 (Dresden, Praha, Budapest, Ljubljana)
Côtes du Rhône (algemeen)
2001 (Rhône)
2003 (Bordeaux)
2005 (Rhône)

2006 (Loire en Rhône)
2006 (Collioure en Banyuls)

Ga op deze pagina naar: Trieste, Aquileia, Grado, Udine | de wijnen uit Friuli | Piemonte

FRIULI
"Wat is jullie nieuwe reisdoel?" "Friuli",antwoord ik. De vraagsteller kijkt mij hoopvol aan voor nadere uitleg.
De onbekendheid met deze Italiaanse provincie, gelegen in NO Italië grenzend aan Oostenrijk, Slovenië en Kroatië, is typerend.

De rustige, prettige en goed georganiseerde streek Friuli verdient meer aandacht.In deze kleine provincie zijn strand, heuvels en bergen onder handbereik. De grootste plaatsen zijn Udine, Gorizia (gedeeltelijk in Slovenië) en Trieste. Grado, ook wel "isola del sole" genoemd, is een geliefde badplaats aan de Adriatische kust en Aquileia, vroegere zetel van de patriarch, heeft een basiliek met een fraaie mozaïek vloer.

De beste wijnen worden gemaakt in de "Collio" en "Colli Orientali del Friuli" rond Cormons en Cividale del Friuli.

Geschiedenis
De grenzen van Italië en daarmee van Friuli zijn niet steeds dezelfde geweest. Het noordelijk deel van Friuli heeft tot Oostenrijk behoord en Istrië (ten zuiden van Trieste) maakt nu deel uit van Slovenië en Kroatië. In de 1e wereldoorlog is hier zeer zwaar gevochten in loopgraven. In Redipuglia is een zeer indrukwekkend monument van gigantische omvang gemaakt met de namen van de gesneuvelden erop.

In de 2e wereldoorlog (1943 en 1945) zijn rondom Trieste zeer omvangrijke moordpartijen ontstaan waarbij Serviers, Kroaten, Duitsers en bijzonder veel Italianen zijn omgekomen. De lichamen werden in grote gaten (foibes) in de Carso (Kars gebergte) gedumpt en bevolkingsregisters werden vernietigd. President Tito wilde naast Istrië ook Trieste opeisen, maar de geallieerden hielden dit gebied tot 1954 onder bestuur. Er zijn nog steeds spanningen tussen Italianen en Sloven en Kroaten, welke bij de verdere uitbreidingen van de EU op de agenda zullen moeten staan. Oplossingen voor de economische verschillen zullen moeten worden gevonden en er zal rekening moet worden gehouden met wat in het verleden is gebeurd.

Op stap
De ruim 1300 km vanuit Nederland leggen we in 2 dagen af. De eerste stop ten zuiden van München dreigde langer te worden vanwege een noodzakelijke reparatie aan onze op leeftijd zijnde Peugeot 305 Break. Na 1½ uur konden we gelukkig onze reis vervolgen richting Oostenrijk. Door de Felbertauerntunnel en via de Plöckenpass (Passodi Monte Croce Carnico) komen we Italië binnen. De steile afdaling over de smalle weg met talloze haarspeldbochten en tunneltjes zorgde voor adembenemende uitzichten.

Bij het Forum Romanum in Aquileia, waar vroeger de Patriarch van Friuli zetelde, slaan we links af. We zetten onze tent op camping Aquileia op. Het is een mooi schaduwrijk terrein met schoon sanitair en een heerlijk zwembad. Al na enige Italiaanse woorden van ons wordt overgeschakeld op Duits en Engels is ook mogelijk, zodat het communiceren heel gemakkelijk wordt.

Ga naar boven

Trieste TRIESTE
Na het passeren van het vliegveld Ronchi dei Legionare worstelen we ons langs de stoplichten in Monfalcone. We nemen de kustweg en laten Castello del Duino en Castello del Miramare liggen. Bij Barcola genieten de mensen van de zon en een duik in de Golfo di Trieste.

Een parkeerplaats bij de haven in Trieste komt net vrij en we gooien genoeg geld in de meter om op ons gemak de stad te kunnen doorkruisen. Vanaf het Piazza Unita d'Italia bereiken we gemakkelijk het voetgangersdomein. Na het opzuigen van de atmosfeer, een kop koffie en wat rondvragen vinden we een copy shop waar we het internet op kunnen om onze e-mail te checken.

Pranzo gebruiken we aan het Canal Grande waar we toekijken hoe een man het dek en de boorden van zijn bootje in de verf zet zonder de zojuist geverfde delen weer te moeten aanraken of dat deze tegen de boot ernaast komt.

Na vele treden bereiken we enigszins buiten adem het Castello di San Giusto en worden beloond met een fraai uitzicht over de stad en de haven met in de verte het Castello di Miramare.

Op de terugweg nemen we bij Barcola een heerlijke duik in zee.

Forum Romanum Aquileia AQUILEIA
Te voet lopen we midden over het Forum Romanum, want links en rechts van de weg ca 1 meter lager zien we de restanten van de oorspronkelijke bestrating. Een rij pilaren, een enkele nog met het kapiteel, staat op een verhoogd gedeelte dat toen een overdekte galerij moet zijn geweest.

In de basiliek lopen we over een zwevende glazen vloer, zodat de oorspronkelijk hier en daar verzakte mozaïek vloer met al zijn prachtige christelijke voorstellingen goed zichtbaar is.

Aquileia was vroeger vanaf de zee bereikbaar per boot getuige de resten van een 400 m. lange kade met opslagloodsen. Deze liggen niet ver van het Forum Romanum.

ISOLA DELLA CONNA
Het Isola delle Conna maakt deel uit van het Riserva Naturale Regionale Foce dell'Isonzo (Regionaal natuurreservaat in de delta van de Isonzo rivier). Er heerst hier een grote rust en via observatieposten bekijken we de vele vogels en Camargue paarden in hun natuurlijke omgeving. Het geeft een bijzonder gevoel om zo één te worden met de natuur. Meer informatie op www.foceisonzo.it.

GRADO
Rijdend over de kilometerslange dijk is er een schitterend uitzicht links en rechts over de Laguna di Grado. De pal op het zuiden gerichte stranden en thermische baden zijn heerlijk om eens lekker rustig aan te doen. De Italianen noemen dit eiland "Isola del sole", het eiland van de zon. In het centrum rondom de basiliek is het een wirwar van kleine steegjes en pleintjes en veel eetgelegenheden. In een wijnbar drinken we een heerlijk glas wijn (Sauvignon en Pinot Grigio) met lekkere broodjes erbij. De eigenaar laat ons een heel dik boek zien waarin wijnproducenten uit Friuli zijn geportretteerd. Op het strand is het vol met zonaanbidders en flaneren de mensen langs de vloedlijn. Er staat een heerlijk windje en je kunt ver de Adriatische zee in voordat het diep wordt.


UDINE
Onder de arcaden in het centrum is het heerlijk om langs de mooi ingerichte etalages te open. Bij een gelaterio genieten we samen met Roberto en David, die ons mee naar enkele wijnproducenten hebben genomen, van een heerlijk ijsje.


Ga naar boven

Wijnen van FRIULI
In dit gebied worden ook lokale druiven verbouwd. Zo zijn er voor de Schioppettino slechts een 10-tal wijngaarden. Van deze blauwe druif worden prachtige topwijnen gemaakt. Het gebied is echter meer bekend om zijn witte wijnen van zeer goede kwaliteit. Sauvignon en Pinot Grigio geven zeer aangename wijnen evenals de lokale Ribolla. De gemakkelijke en fruitige Tocai Friulano wordt in heel Friuli in café en restaurant geschonken. Voor rode wijn wordt veel Merlot geschonken.

We bezochten samen met Roberto en David twee producten uit de "COLLI ORIENTALI DEL FRIULI".


Azienda Agricola RONCHI SAN GIUSEPPE
Van de 3 broers Zorzettig heeft één het bedrijf van hun vader voortgezet en de anderen hebben een eigen bedrijf opgezet met hun eigen filosofie. Francesco heeft nu de leiding overgedragen aan Andrea. Hij werkt nog steeds in de wijngaard en laat de verkoop graag over aan zijn kinderen. Op de prijslijst zien we een twintigtal wijnen staan van verschillende druivensoorten van het laatste wijnjaar 2004. Deze worden verbouwd op 60 ha wijngaard.

De witte wijnen zijn uitstekend met een goede smaakbalans, mooie aroma's en zachte aangename zuren. Een uniek palet karakteristieke en aantrekkelijke witte wijnen uit Friuli. De Italianen zeggen zelf dat de mooiste witte wijnen uit Friuli komen en we sluiten ons daar zeker bij aan.

We worden voor pranzo uitgenodigd in een lokale osteria ingericht op de binnenplaats van een boerderij. Andrea heeft geregeld dat zijn rode wijnen bij de maaltijd kunnen worden geproefd. De lokale gerechten zijn verrassend aangenaam en lekker en de wijnen smaken er prima bij.

Geproefde wijnen:
- Wit : Tocai Friulano, Riesling, Sauvignon, Pinot Bianco, Pinot Grigio, Chardonnay, Traminer aromatico, Ribolla Gialla.
- Rood: Pinot Nero, Merlot, Cabernet Franc, Refosco del Peduncolo rosso, Schippettino, Franconia.
- Dessert wijnen: Picolit, Verduzzo Friulano, Moscato Gialla.


Azienda Agricola DAL FARI
Bij aankomst valt direct op dat de wijngaarden in een vallei zijn gelegen waar sprake is van een micro klimaat. Het wijngaardareaal beslaat 12 ha. In de cave treffen we naast roestvrijstalen tanks ook eikenhouten vaten (barriques en botte grande) aan. Verder is een klimaatruimte ingericht waar de druiven kunnen worden gedroogd bij 15° C gedurende 15 dagen. Het drogen van de druiven wordt toegepast voor de Pinot Grigio, Tocai Friulano en Schioppettino.

We proeven een prachtige serie wijnen. De Sauvignon is rijk van smaak met mooie zuren en een lange afdronk. De smaak van enkele wijnen is meer internationaal (o.a. Amerikaanse markt) gericht. De barriques uit de Allier worden gebruikt voor de Chardonnay (30% in de Bianco delle Grazie, 100% voor de Chardonnay oro) en de Schioppettino. De Schioppettino is werkelijk een prachtige wijn die enigszins doet denken aan de Amarone.

Voor rode wijn worden ook blends gemaakt die veel op Bordeaux wijnen lijken.

Vertaald betekent "dal fari", "van de smid".


Ga naar boven

PIEMONTE
TURIJN
In de hevige hitte gaan we over de autostrada via Venezia en Brescia richting Turino. Op de camping Villa Rey zijn we de enige gasten voor het diner in het restaurant, maar genieten van een goede maaltijd en een heerlijk glas Dolcetto erbij. Na enig overleg wordt een cd van Antonacci opgezet; een onvervalste Italiaanse zanger. Ter voorbereiding op de Olympische spelen in 2006 is de stad overal opgebroken. Het openbaar vervoer functioneert echter goed en een bezoek per auto aan onze vrienden even buiten Turino verloopt zonder problemen.

Castelnuove Don Bosco CASCINA GILLI

Bij het naderen van Castelnuovo Don Bosco komen we in een prachtig en lieflijk heuvellandschap.

De halfverharde weg naar Fraz. Nevissimo brengt ons bij Cascina Gilli. De eigenaar Gianni Vergnano vertelt ons over zijn experimenten met een wijnopvoeding van de Freisa en Barbera in barriques en een filtersysteem waarbij de wijn op natuurlijke wijze uit het vat omhoog komt en via het filter weer terug vloeit. Ook voor de zoete rode Malvasia wordt een aparte methode gevolgd waarbij de fermentatie van de wijn door koeling tot 7,5° C. wordt gestopt zodra 2% alcohol is bereikt en later weer wordt gestart om het proces af te maken en de wijn te bottelen.

Bij het proeven van de houtgelagerde Freisa en Barbera is Gianni zeer nieuwsgierig naar onze mening. Zij hebben gekozen na veel discussie en proberen deze wijnen 100% op eikenhout op te voeden. De wijn is nog niet klaar, maar het eerste resultaat is veel belovend. Naar onze mening zullen alleen de beste druiven hiervoor kunnen worden gebruikt.

De stevige en soepele Barbera wijnen blijven naar ons idee het meest representatief en karakteristiek. De wat fruitigere Freisa wordt niet alleen als droge stille wijn gemaakt, maar ook heel licht mousserend. Typisch voor de Freisa is de aanwezigheid van tannine naast het lichte fruit.

Geproefde wijnen:
- Chardonnay 2004
- Barbera d'Asti Sebrì 2004, experiment 100% barriques, 15% alc.
- Freisa d'Asti Arvelé 2004, experiment 100% barriques, 14% alc.
- Freis d'Asti Vigna del Forno 2003
- Bonarda Sernù 2003
- Malvasia passito Dlicà, 14% alc.